İSLAMİ BİLGİLER NAMAZ İLMİHAL BİLGİLERİ MEZHEP CANLI TV MÜBAREK GÜN VE GECELER HADİS NAMAZ KURAN-I KERİM DİNLEPEYGAMBERLER HAYATI NAZAR BESMELENİN FAZİLETİ CİNLER NASİH

İSLAMİ BİLGİLER NAMAZ TEFSİR ORUÇ ABDEST

Kıyamet günü

Kıyamet günü

Kıyamet elbette gelecektir

Sual: Bazıları Kıyamete inanmıyor, hepsi bu dünyadadır diyor.

Kıyamet hakkında bilgi verir misiniz?

CEVAP

İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:

Kıyamet vardır. O gün, elbette gelecektir. O gün; göklerin

parçalanacağı, yıldızların dağılacağı, yeryüzü ve dağların

parçalanacağı ve yok olacağı Kur’an-ı kerimde bildirilmektedir.

(Müzzemmil 14, İnfitar 1-5)

Kıyamette, bütün mahlûklar, yok olup, tekrar yaratılacak, herkes

mezardan kalkacaktır. Allahü teâlâ, çürümüş, toz olmuş kemikleri

yine diriltecektir. O gün, terazi kurulacak, herkesin hesap defterleri

uçarak, iyilere sağ taraflarından, fenalara sol taraflarından

gelecektir.

Cehennem üzerindeki sırat köprüsünden geçilecek, iyiler geçip

Cennete gidecek, Cehennemlikler, Cehenneme düşecektir.

Bu bildirdiklerimiz, olmayacak şeyler değildir. Muhbir-i sadık

[doğru haber veren] Muhammed aleyhisselam haber verdiği için,

kabul etmek, inanmak gerekir. Hayale kapılarak şüpheye

düşmemeli. Allahü teâlâ, (Resulümün getirdiklerini alınız) yani,

her sözüne inanınız buyuruyor. (Haşr 7)

Kâfirler, hesaptan sonra, Cehenneme girecek, Cehennemde ve

azapta ebedi kalacaklardır.

Müminler, Cennette ve Cennet nimetlerinde sonsuz olarak

kalacaklardır.

Günahı, sevabından çok olan müminlerin, Cehenneme girip,

günahlarına karşılık, bir müddet azap görmeleri caiz ise de, bunlar,

Cehennemde sonsuz kalmayacaklardır. Kalbinde zerre kadar iman

olan bir kimse, Cehennemde sonsuz kalmayacak, rahmet-i ilahiyeye

kavuşarak Cennete girecektir. (3/17)

Ne zaman kopacak?

Sual: Kıyametin kesin olarak ne zaman kopacağı belli değil

midir?

CEVAP

Kıyametin ne zaman kopacağı bildirilmedi, (Onu ancak Allah

bilir) buyuruldu. (Araf 187, Ahzab 63)

Onu ancak Allah bilir

Sual: Bazı gençler, âyetlerdeki sayıları toplayıp çıkarıyor ve

bölüyorlar, kıyamet şu zaman kopacak diyorlar. Kıyametin ne

zaman kopacağı belli midir?

CEVAP

Senelerdir böyle söyleyen zındıklar çıkmıştır. Hiç birinin aslı

çıkmamıştır. Çıkması da mümkün olamaz; çünkü Allahü teâlâ hiç

kimseye bunu bildirmediğini söylüyor. Ben hesapla bilirim diyen

Allahü teâlâyı yalanlamış olur. Birkaç âyet meali:

([Resulüm] Sana, kıyametin ne zaman gelip çatacağını

soruyorlar. Onlara de ki: Onu ancak Rabbim bilir, onun vaktini,

Ondan başka belirtecek yoktur. Göklerin ve yerin, ağırlığını

kaldıramayacağı o saat, sizlere ansızın gelecektir. Sen sanki

biliyormuşsun gibi sana ısrarla soruyorlar. Onlara de ki: "Onu

bilmek ancak Allah'a mahsustur" ama insanların çoğu bu

gerçeği bilmezler.) [Araf 187]

(İnsanlar senden kıyametin zamanını soruyorlar; Onlara de

ki: "Onun bilgisi ancak Allah katındadır. Ne bilirsin, belki de

zamanı yakındır.) [Ahzab 63]

(Kıyametin ne zaman kopacağı bilgisi yalnız Allah’a aittir.

Onun bilgisi dışında hiçbir ürün kabuğundan çıkmaz, hiçbir dişi

gebe kalmaz ve doğurmaz. Onlara: "Bana koştuğunuz ortaklar

nerede?" diye seslendiği gün: "Sana, buna dair bizden hiçbir

şahit olmadığını arz ederiz" derler.) [Fussilet 47]

(Senden kıyametin ne zaman gelip çatacağını sorarlar.

[Allah bildirmedikçe] sen onu nereden bilirsin ki? Onu ancak

Allah bilir.) [Naziat 42-44]

Görüldüğü gibi, kıyametin ne zaman kopacağını ancak Allahü

teâlâ biliyor. Tek Müslüman var olduğu müddetçe kıyamet

kopmayacaktır. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:

(Yeryüzünde Allah diyen [Müslüman] var oldukça kıyamet

kopmaz.) [Müslim, Tirmizi, İ.Ahmed]

Her şey yok olacak mı?

Sual: Kıyamette bütün mahlûklar yok olacak mı?

CEVAP

İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki: Âlimlerden birkaçı,

(Yedi şey, yani Arş, Kürsi, Levh, Kalem, Cennet, Cehennem ve Ruh

denilen mahlûklar yok olmayacak, sonsuz var olacaktır) dediler. Bu

sözleri, (Bunlar yok olamaz demek) değildir. Allahü teâlâ, var etmiş

olduğu şeylerden, dilediklerini tekrar yok edecek, dilediklerini de,

yalnız kendi bileceği fayda ve sebeplerden dolayı, hiç yok

etmeyecek, bunlar sonsuz var olacaklardır. (3/57)

Ölülerin diriltilmesi

Sual: Bir ateist, (Kemikleri çürüyüp toprak olmuş bir ceset tekrar

dirilmez. Dirilecek demek eskilerin masallarıdır) diyor. Buna nasıl bir

cevap verebiliriz? Bu konuda âyet yok mudur?

CEVAP

Müslümanlar nasıl ki Müslüman atalarının yolunda ise,

ateistlerin de dinsiz atalarının yolunda olduğu yukarıdaki sorudan

anlaşılmaktadır. Bakın onların bir atası da aynı şeyi savunmuş:

Bir kâfir, eline bir insan kemiği alır, Resulullah efendimizin

yanına gelir, kemiği ufalayıp üfledikten sonra, meydan okurcasına

(Ölülerin, dirileceğini söylüyorsun. Bu çürümüş kemik, nasıl

dirilir?) diye sorar. Resulullah efendimiz, (Elbette, kâinatı yoktan

yaratan Allahü teâlâ, onu canlandırır, seni de öldürüp, diriltir ve

Cehenneme sokar) buyurur. (Beydavi, Hâkim)

Sonra şu mealdeki ayetler iner:

(İnsan bilmez mi ki, biz onu bir damla nutfeden yarattık. O

[inkârcı], apaçık düşman kesilip kendi yaratılışını düşünmeden

bize örnek getirmeye kalkışarak “şu çürümüş kemikleri kim

diriltir” der. De ki: Onları ilk defa yaratan diriltecektir.) [Yasin 77-

79]

Bu konuda çok ayet var, ateist ayete inanmaz; ama biz yine de

bazılarını bildirelim:

(İnkârcılar, "Biz ve atalarımız, toprak olduktan sonra

dirilecek miyiz? And olsun ki, bu tehdit, bize olduğu gibi, daha

önce atalarımıza da yapılmıştı. Bu, öncekilerin masallarından

başka bir şey değildir" dediler.) [Neml 67, 68]

(İlk yaratışta acizlik mi gösterdik? [diriltmekten niçin âciz

kalalım] Onlar dirilteceğimizden niye şüphe ederler ki?) [Kaf 15]

(Gökleri ve yeri yaratan Allah’ın, onların benzerlerini de

[kendilerinin aynı olan insanları da] tekrar yaratmaya kadir

olduğunu düşünemiyorlar mı? Allah onlar için elbette belli bir

ecel tayin etmiştir. Buna rağmen zalimler, inkârlarında

direnirler.) [İsra 99]

(Bizi kim diriltir derler. De ki, sizi ilk defa yaratan diriltir.

[Alaylı bir tarzda] başlarını sallayıp “Ne zaman” derler. De ki,

yakındır.) [İsra 51]

(Ey insanlar, eğer öldükten sonra dirilmekten şüpheniz

varsa, [bilin ki] biz, sizi [Âdem'den, Âdem'i de] topraktan, sonra

nutfeden [spermadan] sonra alekadan [embriyodan] sonra yapısı

belli belirsiz bir et parçasından yarattık. Dilediğimizi belli bir

süreye kadar rahimlerde tutarız. Sonra bir bebek olarak

çıkartırız, sonra sizi, olgunluk çağına erişmeniz için bırakırız.

Kiminiz öldürülür, kiminiz de önceki bilgisinden sonra,

ömrünün en verimsiz çağına ulaştırılır ki bilirken bilmez hale

gelir. Yeryüzünü de kupkuru, ölü bir halde görürsün; ama biz

onun üzerine yağmur indirince, harekete geçer, kabarır ve her

çeşit, çift çift bitki bitirir. Bütün bunlar gösteriyor ki, Allah

elbette haktır, ölüleri o diriltir ve o her şeye kadirdir. Kıyamet de

şüphesiz gelecek ve muhakkak Allah kabirlerdekileri de

diriltecektir.) [Hac 5-7]

(O gün yer yarılıp, halk kabirlerinden süratle çıkar. Bunları

diriltip toplamak bizim için kolaydır.) [Kaf 44]

(Göğün ve yerin Onun emri ile durması da Onun [Allah’ın

varlığının] delillerindendir. Sonra sizi çağırdı mı hemen

topraktan (kabirlerinizden) çıkıverirsiniz.) [Rum 25]

(Kâfirler, öldükten sonra dirilmeyeceklerini sandılar. De ki,

Rabbime yemin ederim ki, elbette diriltileceksiniz ve

işledikleriniz size bildirilecektir. Bu Allah için kolaydır.)

[Tegabün 7]

(Ölüleri ancak biz diriltiriz.) [Yasin 12]

(İnsan, kendisinin kemiklerini bir araya toplayamayız mı

sanıyor? Evet, biz onu, parmak uçlarına varıncaya kadar bütün

incelikleriyle, yeniden yaratmaya kadiriz.) [Kıyamet 3,4] (Bilindiği

gibi herkesin parmak izi farklıdır. Bu daha yakın zamanda keşfedildi.

Allahü teâlâ, hepinizde farklı olan parmak uçlarınızdaki çizgilere

kadar aynen yaratmaya gücümüz yeter buyuruyor.)

Herkes ameline göre haşrolur

Sual: Kıyamette insanlar haşrolurken herkes iyi kötü karışık mı

olacak, yoksa iyiler ayrı mı olacak?

CEVAP

Kur'an-ı kerimde mealen, (Hepiniz bölük bölük gelirsiniz)

buyurulmaktadır. (Nebe 18)

Peygamber efendimize bu âyet-i kerimenin manası sorulmuş, O

da uzun şekilde açıklamıştır. İnsanların yaptığı amellere göre çeşitli

şekillerde haşrolunacağı bildirilmiştir. Hadis-i şerifin sonunda

buyuruluyor ki:

(Maymun suretinde olanlar kovuculuk edenlerdir. Hınzır

şeklinde olanlar haram yiyenlerdir. Başı üstü sürünenler, riba

yiyenlerdir. Körler, hüküm verirken haksızlık edenlerdir. Dilsiz

ve sağır olanlar, amellerini beğenenlerdir. Dilleri göğüslerine

sarkık olanlar, işleri sözlerine uymayan âlimlerdir. El ve ayakları

kesik olanlar, komşularını incitenlerdir. Pis kokulu olarak

gelenler, içki içen ve zina eden ve zekât vermeyenlerdir.

Katrandan elbise giyenler, insanlara karşı büyüklenip

kibirlenenlerdir. Allahü teâlâ hepsinden korusun!) [Tibyan]

Daha başka şekillerde de hesap yerine gidileceği bildirilmiştir.

Burada bildirilenler, günah işleyip de tevbe etmeden ölenler içindir.

Tevbe edenler veya sevabı günahından daha fazla olan kimseler o

şekilde haşredilmezler.

Akıllı kimse, hiçbir günahı küçük görmemeli, hepsinden

kaçmalıdır.

Kıyamette herkes çıplak mı olacak?

Sual: Kıyamet ve Ahiret kitabında deniyor ki: Peygamber

efendimiz, (Halk kıyamet günü çıplak haşr olunur) buyurunca,

Âişe-i Sıddîka validemiz, (O zaman herkes birbirine bakmaz mı?)

diye sordu. Peygamber efendimiz, şu mealdeki âyeti okudu: (O gün

herkesin kendine göre derdi vardır.) [Abese 37] Yani kıyametin

şiddeti ile insanların birbirlerine bakacak halleri kalmaz.

Yukarıda bildirilen hadis-i şerife göre, evliya ve enbiya da çıplak

olarak mı haşr edilecektir?

CEVAP

Aynı kitabın daha önceki sayfalarındaki ifadeler ise şöyledir:

Peygamber efendimiz, (Herkes elbisesiz, hepsi çıplak ve

sünnetsiz olarak haşr olunur) buyuruyor. Fakat gurbette elbisesiz

olarak vefat etti ise, onlara Cennetten elbise getirilip giydirilir.

Şehidler ve sünnet-i seniyyeye, yani dinin emir ve yasaklarına uyup

ölenler elbisesiz kalmaz. Çünkü hadis-i şerifte, (Ölülerinizin

kefenlerini bol yapın; çünkü benim ümmetim kefenleriyle haşr

olunur. Diğer ümmetler ise çıplaktır) buyuruldu.

Yukarıdaki ifadelerden, şehidlerin, dinimizin emir ve yasaklarına

riayet edenlerin çıplak olmayacakları, elbiseli olacakları

anlaşılmaktadır. Dinin emrine uyanlar çıplak olmayacaklarına göre,

evliya ve enbiya elbette elbiseli olarak haşr edileceklerdir. Şair diyor

ki:

Mahşerde insanların çoğu çıplak olacak,

Dine uygun yaşayan örtülü olur ancak.

Peygamber efendimiz de buyurdu ki:

(Kıyamette, yalınayak, başı açık ve sünnetsiz haşrolunur.

İlk elbisesi giyilmiş olan İbrahim aleyhisselamdır. Allahü teala,

“Dostum İbrahim giyinsin ki, insanlar onun faziletini bilsinler”

buyuracaktır. Ondan sonra diğer insanlar, amelleri nispetinde

giydirilir.) [Ebu Nuaym]

Mizan ve hesap

Sual: Ahirette imanlı ve imansızların hâli nasıl olacaktır?

CEVAP

İmanı olmayanlar, yani bütün kâfirler, ölünce sonsuz

Cehenneme gidecek ve orada sonsuz kalacaktır. İmanlı olanların

sevapları, günahları tartılacaktır. Sevabı fazla gelenler Cennete

gidecek ve orada sonsuz kalacaktır.

Bu konudaki âyet-i kerimelerden bazılarının mealleri şöyledir:

(Kıyamet günü için adalet terazileri kurarız. O zaman hiçbir

kimse hiçbir haksızlığa uğratılmaz. Yapılan her işi, bir hardal

tanesi kadar da olsa, adalet terazisine getiririz. Herkesin

hesabını görmeye yeteriz.) [Enbiya 47]

(Kendilerine peygamber gönderilen kimseleri de, onlara

gönderilen peygamberleri de mutlaka sorguya çekeceğiz!) [Araf

(Yaptıkları her şeyi kendilerine bir bir anlatacağız; çünkü

onlardan uzak değiliz.) [Araf 7]

(Kıyamet günü kurulacak mizan haktır, gerçektir. Tartıda

sevapları ağır gelenler, işte onlar kurtuluşa erenlerdir.) [Araf 8]

(Sevapları tartıda hafif gelirse, işte onlar, âyetlerimize karşı

haksızlık ettiklerinden dolayı kendilerini ziyana sokanlardır.)

[Araf 9]

(Her insan ölümü tadacaktır. Kıyamet günü, ecirleriniz size

mutlaka ödenecektir. Cehennem ateşinden uzaklaştırılıp

Cennete sokulan kimse artık kurtulmuştur.) [A.İmran 185]

Hadis-i şeriflerde de buyuruluyor ki:

(Âdemoğlu kıyamette getirilir ve mizanın kefeleri önünde

durdurulur. Ona bir melek tayin edilir. Eğer mizanı ağır gelirse,

vazifeli melek, "Filan kimse bundan sonra ebedi olarak

kurtulmuştur” der. Mizanı hafif gelirse, melek "Falan kimse de

kaybetmiştir" der.) [Ebu Nuaym]

(Kulun Kıyamette ilk hesaba çekileceği ameli namazdır.

Eğer o düzgün çıkarsa, diğer amelleri de düzgün olur. Eğer o

bozuk çıkarsa diğer amelleri de bozuk olur.) [Taberani]

Ameller nasıl tartılır

Sual: Kıyamet günü, ameller terazi ile nasıl tartılır?

CEVAP

Kıyamet günü, amelleri, işleri ölçmek için, bilmediğimiz bir

(Mizan), bir ölçü aleti, bir terazi vardır. Yer ve gök bir gözüne sığar.

Sevap gözü, parlak olup, Arşın sağında Cennet tarafındadır. Günah

tarafı, karanlık olup, Arşın solunda, Cehennem tarafındadır.

Dünyada yapılan işler, sözler, düşünceler, bakışlar, orada şekil

alarak, iyilikler parlak, kötülükler karanlık ve iğrenç görünüp, bu

terazide tartılacaktır. Bu terazi, dünya terazilerine benzemez. Ağır

tarafı yukarı kalkar, hafif tarafı aşağı iner denildi. Âlimlerin bir

kısmına göre, çeşitli teraziler olacaktır. Âlimlerin birçoğu da,

(Terazilerin kaç tane ve nasıl oldukları dinde açık bildirilmedi,

bunları düşünmemelidir) buyurdular.

Sevabı ağır gelen kurtulur

Sual: Kıyamet günü mizanda sevabı ağır gelen mümin Cennete

gidecek deniyor. Hâlbuki Kur'anda buyuruluyor ki:

(Zerre kadar hayır ve şer işleyen, karşılığını görür.) [Zilzal

7,8]

Biliyoruz ki, Müslüman günahlarına tevbe edemeden öldüyse,

hayatta iken işlediği günahlarının cezasını yine hayattayken çektiği

sıkıntı, hastalık vb. nimetlerle ödeyememişse, vefatından sonra

kabir azabıyla, yine yetmiyorsa, mahşer sıkıntıları çekerek ödüyor,

şefaatle de bunlar giderilemiyorsa, Cehennemde günahlarının

karşılığı kadar kalıyor. O halde yukarıdaki söz yanlış değil mi?

CEVAP

O söz de, sizin bildirdikleriniz de yanlış değildir. Evet, günahları

sevaplarından çok olursa öyle olacaktır. Yani hayatta, ölüm anında,

kabirde ve mahşerde çektiği sıkıntılar yine yetmezse o zaman kalan

günahları kadar cezasını çekecektir. Hadis-i şerifte, (Günahsız

insan olmaz) buyuruluyor. O zaman her günah için azap çekersek

yandık demektir. Sevabın faydası, günahları yok etmek içindir.

Mesela kul hakkı çok önemli, bunu nafile ibadetlerle ödeyemeyiz.

Farz ibadetlerimizle bunu ödememiz gerekir. Eğer birisinin kalbini

kırarsak kul hakkı geçer. Onunla helalleşmek gerekir. O hakkını

helal etmezse ne olacak? Farz ibadetlerimizden ona verirler. Yahut

onun işlediği büyük günahları bize yüklerler. Evet, zerre kadar

günah ve zerre kadar iyilik zayi olmaz. Günahlar mizanda tartılır.

Hangisi ağır gelir ise ona göre muamele edilir.

Dört sual

Sual: Kıyamette hesaba çekilen herkes sıkıntıya maruz kalacak

mı?

CEVAP

Hesaba çekilen herkes sıkıntı görür. Sorgusuz sualsiz Cennete

girmeye çalışmalı! Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Kıyamette hesaba çekilen, helak olmuştur.) [Buhari]

(Hesaba çekilen azap görmüş olur.) [Bezzar]

Sorgusuz sualsiz Cennete girmek kolay mı? Herkes mutlaka

hesaba çekilmeyecek mi? Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Kıyamette herkes, şu dört suale cevap vermedikçe

hesaptan kurtulamaz:

1- Ömrünü nasıl geçirdi?

2- İlmi ile nasıl amel etti?

3- Malını nereden, nasıl kazandı, nereye harcetti?

4- Bedenini nerede yordu?) [Tirmizi]

Ancak hesabı çok kolay geçenler de olacaktır. Mesela (Sen

falanca mısın?) diye sorulacak, sonra bekletmeden Cennete

konacaktır. Mesela Hazret-i Osman bunlardan biridir. Hadis-i

şeriflerde buyuruldu ki:

(Osman’ın şefaati ile hepsi Cehennemlik olan yetmiş bin

kişi, sorgusuz sualsiz Cennete girecektir.) [İbni Asakir]

(Allahü teâlâ buyuruyor ki: Kulumla ahdim vardır.

Namazlarını vaktinde, eksiksiz kılarsa, ona azap etmem ve onu

hesapsız [sorgusuz sualsiz] Cennete koyarım.) [Hakim]

(Kıyamet günü insanlar hesaba çekilirken, bir münadi üç

defa "Allah’tan alacağı olanlar, kalksın ve Cennete girsin" diye

seslenir. Bunu duyanlar, "Allah’tan alacaklı olanlar kimler ki?"

derler. "İnsanları affedenlerdir" denir. Bunun üzerine binlerce

kişi ayağa kalkar, sorgusuz sualsiz Cennete girerler.) [Taberani]

(Hacca giderken veya gelirken ölenin, bütün günahları

affolur. O kimse, hesaba çekilmeden ve azap görmeden

Cennete girer.) [İsfehani]

(Sabırlı ve ihlâslı olanlar, hesaba çekilmeden Cennete

girer.) [Taberani]

(Kibri, hıyaneti ve kul borcu olmayan mümin, hesaba

çekilmeden Cennete girer.) [İ.Hibban]

(Din kardeşinin bir işini yapmak için gidenin, her adımında

70 günahı affedilir ve ona 70 sevap verilir. Bu iş bitinceye kadar

böyle devam eder. İş yapılınca, bütün günahları affedilir. Bu işi

yaparken ölürse, sorgusuz sualsiz Cennete girer.) [İ.Ebiddünya]

(Ümmetim üç sınıftır. Bir kısmı sorgusuz sualsiz Cennete

girer. Bir kısmı hafif hesaba çekilerek girer. Bir kısmı da

günahlardan temizlenerek girer.) [Taberani]

Suda boğularak ölen şehidlerin kul borçları da affedilir. Hak

sahipleri, bu şehidden haklarını istedikleri zaman, Allahü teâlâ,

(Ondaki haklarınızı benden isteyin) buyuracak, hak sahiplerine

alacaklarını fazla fazla verecektir. Şehid de, sorgusuz sualsiz

Cennete girecektir.

Cennete sorgusuz sualsiz giren fazilet sahiplerine, sizin

ameliniz ne idi diye sorulduğunda, (Dünyada bize yapılan hakarete

ve zulme sabreder ve bunları affederdik) derler.

İnce hesap

Sual: Ahirette herkes, niçin iğneden ipliğe hesaba çekiliyor?

CEVAP

Allahü teâlâ yegâne mülk ve kudret sahibidir. Nasıl istiyorsa

öyle yapar. Cennet müminler için ebedi mükâfat yeri, Cehennem de

kâfirler için ebedi ceza yeridir. Cennet, hatıra, hayale gelmeyen

nimetlerle doludur. Cehennem de, akıl almayacak azaplarla doludur.

Mükâfat ve azaplar bir hal işidir. Yaşanmadıkça anlatılamaz.

Mükâfat ve ceza büyük olduğu için sorgu-sual işi de büyük olacaktır.

Allahü teâlâ hadis-i kudside buyurdu ki:

(Salih kullarım için gözlerin görmediği, kulakların

işitmediği, hatta hatıra gelmeyen, hayal edilemeyen nimetler

hazırladım.) [Müslim]

Kur'an-ı kerimde de mealen, (Onlar için, yaptıklarına mükâfat

olarak göz aydınlatıcı ne nimetler hazırlandığını hiç kimse

bilemez) buyuruldu. (Secde 17)

Cehennem azabının şiddeti de çeşitli âyet-i kerimelerle

bildirilmiştir. Böyle büyük mükâfat ve büyük ceza için elbette büyük

imtihan olur ve ince şeyler sorulur. Âyet-i kerimede mealen

buyuruluyor ki:

(Zerre kadar hayır yapan sevabını, zerre kadar şer yapan

cezasını görür.) [Zilzal 7, 8]

Ahirette hiç kimseye zulmedilmez. Âyet-i kerimede mealen

buyuruluyor ki:

(Rabbin kullarına zulmedici değildir.) [Fussilet 46]

Haksızlık yapılmayacak; ama mükâfat verilirken de bol bol ihsan

edilecektir. Âyet-i kerimede mealen buyuruluyor ki:

(Şüphe yok ki, Allahü teâlâ zerre kadar haksızlık etmez,

[kötülüğün cezasını adaletle verir], zerre kadar bir iyiliğin sevabını

da kat kat artırır, kendinden de büyük ecir verir.) [Nisa 40]

İlkokul imtihanı ile üniversite imtihanı aynı olmadığı gibi, her

fakültenin imtihanı da farklıdır. Çöpçülük imtihanında fizikten,

cebirden sorulmaz. Kuyumculardaki küçük terazilerde küçük

ağırlıklar tartılır. Niçin 3–5 kiloyu tartmıyor diye sorulmaz. 40–50

tonluk büyük basküller, kantarlar da niye 3-5 gramı tartmıyor

denemez. Herkes gücüne göre imtihana tâbi tutulur. Herkese ne

nimet verilmişse, onun hesabı sorulur. A’maya göz nimetinden,

dilsize dilden sorulmaz. Genel Müdürün mesuliyeti ile odacınınki

farklıdır. Âlim ile cahilinki farklıdır. Dağda, ormanda veya çölde

yaşayıp da Müslümanlığı duymayanlar, hesaba çekilmez. Kur'an-ı

kerimde mealen buyuruluyor ki:

(Kendilerine peygamber gönderilenlere ve gönderilen

peygamberlere de elbette hesap soracağız.) [Araf 6]

(Biz, peygamber göndererek bildirmeden önce azap yapıcı

değiliz.) (İsra 15)

Müslümanlığı duyanlara mutlaka hesap sorulur. (Rabbin hakkı

için, onların hepsine yaptıklarının hesabını elbette soracağız)

mealindeki âyet-i kerime bunu bildirmektedir. (Hicr 92, 93)

Her insanda bulunan kiramen kâtibin melekleri, insanların

yaptığı bütün işlerin resmini çekmekte, her anını filme almaktadır.

İnsanların yapacağı işleri Allahü teâlâ ezelde bildiği için levh-i

mahfuza da kaydetmiştir. En ufak bir yanlışlık ve haksızlık olmaz.

Kur'an-ı kerimde mealen buyuruldu ki:

(Hiç kimseyi gücünün yettiğinden fazlası ile yükümlü

kılmayız. Nezdimizde hakkı söyleyen bir kitap vardır. Hiç kimse

haksızlığa uğratılmaz.) [Müminun 62]

Herkesin hesabı çok kısa bir zamanda yapılacaktır. Kur'an-ı

kerimde, (Vallahü seriulhisab) ifadeleri geçmektedir. (Allah,

hesabı çok çabuk görür) demektir.

Herkes hesaba hazırlanmalıdır! Bir iş yapmadan önce hatırına

gelene dikkat etmelidir. İyi şeyler geliyorsa yapmalı, kötü şeyler

geliyorsa, nefsin arzusundan olduğunu düşünerek Allahü teâlâdan

utanmalı, kendine böyle istek geldiği için nefsini ayıplayıp ona

kızmalıdır! Bu işin kötülüğünü, zararını ve kıyametteki cezasını

düşünmesi farzdır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Kulun isteyerek yaptığı her iş için önüne üç defter konur:

Niçin yaptın, nasıl yaptın, kim için yaptın? Birinci niçinin

manası, bunu Allah için mi, nefsine veya şeytana uyduğun için

mi yaptın? Bundan kurtulursa nasıla sıra gelir. Her hakkın bir

şartı, edebi ve ilmi vardır. Yaptığını ilme uyarak mı, yoksa

cahilliği kolay görerek mi yaptın? Şartlarına uygun yapıp bu

sualden de kurtulursa, kim içine sıra gelir. Bunu ihlâsla, yalnız

Allah rızası için yaptıysan mükâfatını görürsün. Başkası için

yaptıysan karşılığını ondan iste. Dünya için yaptıysan zaten

nasibin yok. Başkası için yaptıysan sıkıntıya ve cezaya maruz

kalırsın, denir.)

Bunları bilen, kendini hesaba çekmekten gafil olmaz.

Hayvanlara sual yoktur

Sual: (Boynuzsuz koç, boynuzlu koçdan hakkını alacaktır)

hadis-i şerifine göre, hayvanlara da, âhirette hesap ve sual var

mıdır?

CEVAP

Hayır, yoktur. Bu hadis-i şerif mecazdır. Herkesin, hakkını

alacağı bildiriliyor. Mazlum zalimden hakkını alır, yani güçlüler

gücüne güvenip zulmederlerse, güçsüzler yarın âhirette haklarını

alırlar, zalimin zulmü yanına kalmaz demektir.

Kameraya alınan işler

Sual: Kiramen kâtibin melekleri insanların günah ve sevaplarını

yazıyorlar. Kişi o günahına tevbe etmiş olabilir veya aynı

mezhepteki başka bir âlime göre o şeyi işlemek caiz olabilir. Bu

işlerde bir karışıklık olmaz mı, bu yazdıkları şeyler hesap gününde

de aynen geçerli mi olacak? Yeniden gözden geçirilmesi söz konusu

mudur?

CEVAP

Her işte karışıklık, yanlışlık olabilir ama Allahü teâlânın işinde

asla karışıklık ve yanlışlık olmaz. Karışık ve yanlış iş yapan nasıl

ilah olabilir?

Melekler, bir şey üzerine, harf ile yazmaz. Bilgileri, zihnimizde

topladığımız gibi, bir yere toplarlar. Kolay anlaşılması için

günümüzden örnek verelim.

Yaptığımız bütün işler kameraya alınıyor. Hesap günündeki

canlı yayında bütün detayları ile gösteriliyor. Bu filmleri kendimiz de

seyredeceğiz. Hiç kimsenin itiraz edecek hali kalmayacak, herkesin

içinde rezil olacaktır. Hem yapılanları aynen göreceğiz, hem de

uzuvlarımız da, cansız şeyler de lehimize veya aleyhimize şahitlik

edecektir.

Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:

(O gün, dilleri, elleri ve ayakları onların yaptıkları her şeye

şahitlik edecektir.) [Nur 24]

(Nihayet oraya vardıkları zaman kulakları, gözleri ve derileri

yaptıkları şeyler hakkında onların aleyhinde şahitlik ederler.)

[Fussilet 20]

(Derilerine, “Niçin aleyhimize şahitlik ettiniz” diye sorarlar.

Derileri de, “Her şeyi konuşturan Allah, bizi de konuşturdu. Sizi

hiç yok iken de o yarattı, yine ona döndürülüyorsunuz” derler.)

[Fussilet 21]

(Gözleriniz, kulaklarınız ve derilerinizin aleyhinize şahitlik

edeceğinden korkmuyor, kötü işlerden çekinmiyordunuz.

Allah’ın, yaptıklarınızın çoğunu bilmeyeceğini sanıyordunuz.

[Dirilmeye inanmıyordunuz.]) [Fussilet 22]

(O gün onların ağızlarını mühürleriz; yaptıklarını bize elleri

anlatır, ayakları [ve bütün uzuvları] da şahitlik eder.) [Yasin 65]

Tevbe ettiğimiz günahlar beyaz sayfa olarak görülecektir.

Kendimize bile burada ne günah işlediğimiz hatırlatılmayacaktır.

Kendimiz de unutacağız, bilemeyeceğiz. Allahü teâlânın sevgili kulu

olarak ölürsek, yaptığımız çirkin işlerin hiç birisi, hiç kimseye

gösterilmeyecektir. Kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:

(O gün, Allah, Peygamberini ve iman edip onunla beraber

olanları rezil etmez.) [Tahrim 8]

Peygamber efendimiz, hesap defterleri [kamera ile çekilen

filmler] benim elimde olsun, hiç kimse görmesin diyecek, (Ya Rabbi,

ümmetimin kusurlarını hiç kimsenin duymaması için onların

hesaplarını bana ver!) diye ricada bulunacak, Allahü teâlâ da,

(Onlar senin ümmetin ise, benim de kullarımdır. Ben onlara

senden daha merhametliyim. Hiç kimse kusurlarını görmeden,

hesaplarını gizli görürüm) buyuracaktır.

Böyle kullardan olmak için, itikadımızı düzelttikten sonra

günahlardan sakınıp ibadetlerimizi doğru yapmaya çalışmamız

gerekir. Doğru itikadı, doğru ibadetin nasıl yapılacağını öğrenmek

için de Tam İlmihal Seadet-i Ebediyye kitabını okumayı tavsiye

ederiz.

Hesap sorulmayanlar

Sual: Enbiya ve evliyadan başka hesap görmeden Cennete

gidecek kimse var mıdır?

CEVAP

Muhammed aleyhisselamın ümmetinden ehl-i sünnet itikadında

olan müminlerin çoğu, hesap görmeden Cennete gireceklerdir.

Resulullah efendimiz, (Allah rızası için ve isteyerek namazını

kılan, orucunu tutan, haccını yapan, zekâtını veren, hesapsız ve

azapsız Cennete girer) buyurdu.

Kıyamette inciden yapılmış minberler üzerinde oturan, yüzleri

nur gibi parlayan zatlar görülür. Bunlara Peygamberler ve şehidler

bile imrenir.

Bunların kim olduğu sorulduğunda Peygamber efendimiz,

(Ülkeleri ayrı ayrı olduğu halde, bir araya gelen, Allah rızası için

birbirini seven ve Allahü teâlâyı anan kimselerdir) buyurdu.

Demek ki, akrabalık, hemşehrilik gibi yakınlıkları olmadığı

halde, sırf Allah rızası için birbirini seven kimselere ne mutlu.

(Kıyamette bir grup insan, rüzgâr gibi mahşer halkının

üzerinden geçip Cennete girecektir. Bunlar, her an ölüme hazır

olan kimselerdir) hadis-i şerifi, üzerinde bulunan kul ve hak

borçlarını ödeyip her an ölüme hazır bekleyen mesut kimseleri

bildirmektedir.

Peygamber efendimiz, kıyamette çeşitli sıkıntıların olacağını

bildirince, Eshab-ı kiram, bundan kurtulmanın çaresini sual ederler.

Resulullah efendimiz buyurur ki:

(Dünyada âlimlerin eteğine yapışmaktır. Kıyamet günü

Allahü teâlâ, âlimlerle zahidleri toplar. Zahidlerin Cennete

girmelerini emreder. Zahidler Cennete gider. Âlimler kalır.

Allahü teâlâ, âlimlere, buyurur ki: “Sizleri burada bırakmam,

hapsetmek maksadıyla değildir. Zahidler, dünyada yalnız kendilerini

düzeltmekle meşgul oldular. Ahirette de yalnız kendilerini

bağışladım. Fakat sizler, dünyada kendinizden başka, diğer

insanlarla da meşgul oldunuz, onlara kurtuluş yolunu gösterdiniz.

Şimdi size uyanları da yanınıza alıp Cennete girin!” Âlimler de

arkadaşlarını alıp Cennete götürürler.) [El-Envar]

(Kıyamette nurdan kürsüler üzerinde yüzleri ay gibi

parlayan zatlar görülür. Herkes hesap ile meşgul iken bunlar

gayet neşelidir. Melekler bunlara “Hangi amel sayesinde bu

derecelere yükseldiniz?” diye sorarlar. Onlar da, “Bizim öyle fazla

amelimiz yoktu. Ancak beş vakit namazımızı doğru olarak kılar,

Resul-i ekremin adı anılınca, ona olan sevgimizden dolayı ağlar,

Allahü teâlânın verdiğine şükreder, yoksulluğumuza sabrederdik.

Allahü teâlânın bize olan bu mükâfatı iki şey karşılığıdır. Biri

dünyaya gönül bağlamadığımız, diğeri de Habibullahı sevdiğimiz

içindir” derler.) [El-Envar]

Hesap sorulmadan Cennete gireceklerle ilgili hadis-i şeriflerden

birkaçı şöyle:

(Cehennemlik 70 bin kişi Osman’ın şefaati ile hesap

vermeden Cennete girecektir.) [İ.Asakir]

(Günahlarını hatırlayıp ağlayan, hesap görmeden Cennete

girer.) [İ.Gazali]

(İlim öğrenen talebe, kocasına itaat eden kadın, anababasına

iyilik eden evlat, Peygamberlerle beraber hesapsız

olarak Cennete girer.) [İ.Rafii]

(Helal olmak şartıyla, oruç tutup iftar eden, sahur yemeği

yiyen ve Allah yolunda gözcülük eden kimselere yediklerinden

dolayı hesap yoktur.) [Bezzar]

(Kul, sahur, iftar ve dostları ile yediği yemekten mesul

değildir.) [İ.Gazali]

Aslında herkese hesap sorulacaktır. Fakat kiminin hesabı öyle

basit olacak ki, buna hesap denmez. Mesela şehidlerin, Eshab-ı

kiramın hesapları çok kolay olacaktır. (Sen sahabeden misin, sen

şehid misin?) denecek, o da (Evet) diyecek, hiçbir sıkıntı görmeden

Cennete gidecektir.

Nasıl haşrolacaklar?

Sual: İnsanlar nasıl haşrolacaktır?

CEVAP

Herkes ameline göre haşrolacaktır. Bir kimse, salihler gibi amel

işlese, fakat günahkârlarla düşüp kalksa, iyi amelleri boşa gider,

Kıyamette kötülerle beraber haşrolur. Bir kimse de, kötüler gibi amel

işlese fakat salihleri sevse, onlarla beraber olsa, günahları iyiliğe

çevrilir, iyilerle beraber haşrolur. (Ka’b-ül-Ahbar)

İki âyet-i kerime meali şöyledir:

(Kıyamette onları [kâfirleri] kör, dilsiz ve sağır bir hâlde

yüzüstü haşrederiz. Onların varacağı ve kalacağı yer

Cehennemdir.) [İsra 97]

(Beni anmayan, sıkıntılara düçar olur, Kıyamette de kör

olarak haşrolur.) [Taha 124]

Bu konudaki hadis-i şeriflerden bazıları da şöyledir:

(Amellerini yapmasa bile, bir milletin yaptığını seven

onlarla haşrolur.) [Hatîb]

(Kişi sevdiğiyle haşrolur. Kâfirleri seven kâfirlerle

beraberdir. İyi ameli kendisine hiçbir fayda sağlamaz.)

[Taberani]

(Abdestten sonra Kadir suresini bir defa okuyan

sıddıklardan, iki defa okuyan şehitlerden yazılır. Üç defa

okuyan, peygamberlerle haşrolur.) [Deylemi]

(Müslümana sözle yardım eden veya onun için bir adım

yürüyen, Kıyamette emin olarak, peygamberlerle haşrolur ve 70

şehid sevabına kavuşur.) [Hatîb]

(Çoluk çocuğu çok ve rızkı az olup, namazlarını şartlarına

uygun olarak kılan ve Müslümanları gıybet etmeyen, benimle

birlikte haşrolur.) [M. Masumiyye]

(Mehr vermemek niyetiyle evlenen, Kıyamette hırsızlarla

haşrolur.) [R. Nasıhin]

(Allahü teâlânın rızası için, helali ve haramı açıklayan kırk

hadisi, ümmetime bildiren, âlim olarak haşrolur.) [Ebu Nuaym]

(Beş vakit namazı cemaatle kılmaya devam eden kimse,

Sırat köprüsünü ilk ve şimşek gibi geçenlerden olur. Allah, o

kimseyi salihlerle haşreder, namazına devam ettiği her gün ve

gece için de bin şehit sevabı alır.) [Taberani]

(Malım çoğalsın diye dilenen, Kıyamette, yüzünün eti

yenmiş olarak haşrolur ve Cehennemden yiyeceği de kızgın taş

olur.) [Taberani]

(Ölü arkasından ağlamayı sanat edinen kadınlar, ölmeden

önce tevbe etmezlerse, üzerlerinde katrandan elbiseyle uyuzlu

olarak haşrolur.) [Müslim]

(Kabirden kalkınca, [herkes ameline göre] binitli, yaya,

sürünerek veya yüzüstü haşrolacaktır.) [Hâkim]

Kabirden kalkarken

Sual: İnsanlar kabirden nasıl kalkacak?

CEVAP

Hazret-i Muaz, (Hepiniz bölük bölük gelirsiniz) mealindeki

âyetin tefsirini sorunca, Peygamber efendimize şöyle buyurmuştur:

(Kıyamette ümmetimden 12 sınıf aşağıda bildirildiği şekilde

haşrolacaktır:

1- Zekât vermeyen, kabrinden karnı yılan ve akreplerle dolu

olarak,

2- Namazda gevşeklik gösteren, domuz suretinde,

3- Alışverişte yalan söyleyip aldatan, ağzından kan gelerek,

4- Komşularına eza eden, el ve ayakları kesik olarak,

5- Allahü teâlâdan korkmayıp, gizlice günah işleyen, leşten

daha pis kokar hâlde,

6- Yalan söyleyen, yalancı şahitlik yapan, dili kesik olarak,

7- Haklı bir şahitliği yapmayan dilsiz olarak,

8- Zina eden, avret yerinden irin akarak,

9- Haksız yere yetim malı yiyen, karnı ateşle dolu olarak,

10- Alkollü içki içen, yüzleri kızarmış, gözleri yerinden

fırlamış, dişleri öküz boynuzu gibi sivrilmiş, dudağı karnına,

karnı da uyluğuna sarkmış olarak,

11- Ana babasına âsi olan, cüzzamlı, baraslı olarak,

12- İyi işler yapan, namazı cemaatle kılan ve günaha tevbe

edip ölense, yüzü dolunay gibi haşrolur, Sıratı şimşek gibi

geçer.) [Tibyan]

Buradakiler, günahlarına tevbe etmeden ölenler içindir. Tevbe

eden veya sevabı günahından daha fazla olan kimse, o şekilde

haşrolmaz. Yine bir hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Kovuculuk eden,

maymun; haram yiyen, hınzır şeklinde; faizci, başı üstü

sürünerek; haksız hüküm veren, kör olarak; ucbeden yani

amellerini beğenen, dilsiz ve sağır olarak; işleri sözlerine

uymayan âlim, dili göğsüne sarkık olarak; kibirli, katrandan

elbise giyerek haşrolur.) [Tibyan]

Mezardan kalkış

Sual: Herkes mezardan bu bedenle mi kalkacak?

CEVAP

Evet, herkes mezardan dünyadaki gibi kalkacaktır. Cennete ve

Cehenneme girecekleri zaman başka şekil alacaklardır. Cennetlikler

genç, yakışıklı ve güzel olacaktır. Üç hadis-i şerif meali:

(Cennet ehli sakalsız, siyah kirpikli olacaktır.) [Tirmizi]

(Cennet ehli sürmeli, sakalsız ve Yusuf aleyhisselamın

güzelliğinde olacaktır.) [İbni Asakir]

(Cennette herkes genç olur.) [Tirmizi]

Cehenneme giden kâfirler ise, çok çirkin olacaklardır. Çok azap

görmeleri için vücutları da çok büyük olacaktır. Üç hadis-i şerif meali

şöyledir:

(Cehennemden birisi dünyaya gelse, onun korkunç

görünüşü ve saçtığı pis kokudan herkes ölür.) [İbni Ebi-d-dünya]

(Kâfirin bir dişi, Uhud dağı kadar büyük olacaktır.) [Müslim]

(Kâfirin iki omuz arası, atla gidilen üç günlük yol kadar

uzun olacaktır.) [Buhari]

Cennet ve Cehennem

Sırat köprüsü

Sual: Cahil hocalardan biri, (Kur’anda ve hadiste Sırat köprüsü

diye bir şeyden bahsedilmez. Eğer öyle bir köprü varsa, Allah beni

oradan geçirmesin) diyor. Sırat köprüsü yok mu?

CEVAP

Sırat köprüsünü aklını dinden üstün gören Mutezile denilen

sapıklar inkâr ediyor. Ehl-i sünnet âlimleri, sırat köprüsünün hak

olduğunu âyet-i kerime ve hadis-i şeriflerle ispat etmiştir. Kendi

tercüme ve yorumları denmemesi için, kasten piyasadaki

meallerden, A. Fikri Yavuz mealinden aldığımız bir âyet-i kerime

meali:

(Onları Cehennem Sıratına [Sırat köprüsüne] götürüp

hapsedin! Çünkü onlar sorguya çekileceklerdir.) [Saffat 23, 24]

Nuhbet-ül-Leali kitabında diyor ki:

Sırat, Cehennem üzerinde bir köprüdür. Bir âyet-i kerime meali

şöyledir:

(İçinizden hiç biri istisna edilmemek üzere mutlaka

Cehenneme varacaktır. Bu, Rabbinin katında kesinleşmiş bir

hükümdür. Ancak Cennetlikler yanmadan geçecekler,

Cehennemlikler ise ateşe düşeceklerdir.) [Meryem 71]

Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Cehennem üzerine Sırat köprüsü kurulur. Buradan

ümmetiyle ilk geçecek Peygamber benim.) [Buhari]

(Kıyamet gününde Cehennemin üzerine Sırat köprüsü

kurulur. Bu köprüde kaypak yerler, ayakların kayıp sabit

kalamayacağı kısımlar, kapanlar, demirden kelepçeler, dikene

benzer kılçıklar vardır. İmanlı kişiler, amellerine göre, göz açıp

kapamadan, ya şimşek gibi, ya hızla uçan bir kuş gibi, ya iyi

koşan asil bir at hızıyla geçer giderler. Böylece bir Müslüman

ya hiç zarar görmeden veya yara bere içinde geçip kurtulur.

Yahut feci şekilde Cehennem ateşine düşer.) [Buhari, Müslim]

(Kıyamette Sırat köprüsünün başında durur, ümmetimin

geçmesini beklerim. Allahü teâlâ, “Dilediğini iste, istediklerine

şefaat et, şefaatin kabul olunacaktır” buyurur. Ümmetime

şefaatten sonra, yalvarmaya devam ederim. Rabbim bana

“Ümmetinden ihlâsla bir defa La ilahe illallah diyen ve imanla

ölen herkesi Cennete koy” buyuruncaya kadar yerimden

kalkmam.) [İ. Ahmed]

(Sırat köprüsünü geçmek herkesin nuruna bağlıdır. Kimi

göz açıp yumuncaya kadar, kimi şimşek gibi, kimi yıldız akması

gibi, kimi koşan at gibi Sıratı geçerler. Nuru çok az olan da

yüzüstü sürünür. Elleri ve ayakları kayar, tekrar yapışır.

Nihayet, sürüne sürüne kurtulur.) [Taberani]

(Sırat köprüsünden en kolay geçecek olanınız, Ehl-i beytimi

ve Eshabımı çok seveninizdir.) [Deylemi]

(Cehennem ateşi, Sırattan geçen müminlere der ki: “Ey

mümin, üzerimden çabuk geç, senin nurun ateşimi

söndürüyor.”) [Taberani]

(Nice kimseler Sırattan geçtiğini bilmeyip, meleklere derler

ki: “Sırat ve Cehennem nerede kaldı, biz onlardan geçtik mi?”

Melekler de şöyle cevap verirler: “Siz Cehennem üstündeki

Sırattan geçtiniz, fakat Cehennem ateşi sizin nurunuzdan

çekilip, örtülmüştü.”) [Cami-us-sagir]

(Bir kimse, din kardeşinin rahata kavuşması veya sıkıntıdan

kurtulması için sultana [devlet dairesine] gidip uğraşırsa,

kıyamet günü Sırat köprüsünden, herkesin ayakları kaydığı

zaman, Allahü teâlâ onun süratle geçmesi için yardım eder.)

[Taberani]

(Bir Müslümanın sıkıntısını giderene, Allahü teâlâ iki nur

verir. Bu iki nurla Sıratta o kadar çok kimse aydınlanır ki,

sayısını ancak Allah bilir.) [Taberani]

(Kıyamette mizan ve Sırat köprüsü, şehidi rahatsız etmez.)

[Beyheki]

(Sırat köprüsünden geçerken âbid’e “Sen Cennete gir,

ibadetin sebebiyle oradaki nimetlerden faydalan” denir. Âlime

de, “Sen burada dur ve sevdiklerine şefaat et! Senin şefaatin

mutlaka kabul olacak” denir.) [Deylemî, Ebu-ş-şeyh]

(Kıyamette, dünyadayken belâya maruz kalmış kimseler

için divan ve mizan kurulmaz, Sırat köprüsü engel olmaz,

üzerlerine ecir, dökülür de dökülür.) [İ. Neccar]

(Sırat köprüsünü şimşek gibi ilk geçenler, beş vakit namazı

cemaatle kılmaya devam edenlerdir.) [Taberani]

(Bana getirilen salevat, Sırat köprüsü üzerinde size nur

olur.) [Dare Kutnî]

(Kıyamette Sırat köprüsü üzerinde, müminlerin alametleri,

“Rabbim, bize selamet ver” demeleri olacaktır.) [Tirmizî]

(Namaz, Sırat köprüsü üzerinde nurdur.) [Dare Kutnî]

(Sırat köprüsü, Cehennemin üzerinde, Cennete giden

yoldur.) [Hatîb]

(Ümmetimden birisi, Sırat köprüsünde sürünerek ve

emekleyerek yol alırken, bana getirdiği salevatlar onu elinden

tutarak ayağa kaldırır. Böylece Sıratı geçer.) [Taberani]

(Kurbanlarınız iyi ve semiz olsun. Onlar Sırat köprüsünde

bineklerinizdir.) [Deylemi]

(Cennete girene kadar, Sırat köprüsünde göz kırpması

kadar bekletilmemeyi isteyen, Allah’ın dini hakkında, kendi

görüşüyle hiçbir söz söylemesin!) [Kurtubi]

(Bir idareci, Müslümanların işini üzerine aldığı halde

aralarında adaleti gözetmezse, Cehennemin üzerine kurulan

Sırat köprüsünde durdurulur. Sırat, bütün organları yerinden

çıkıncaya kadar sallanır.) [İbni Asakir]

(Allahü teâlâ, kullarına, her gün beş kere namaz kılmayı farz

etti. Bir kimse, güzel abdest alıp, namazını doğru kılarsa,

kıyamet günü, yüzü, on dördüncü gündeki ay gibi parlar ve

Sırat köprüsünü şimşek gibi geçer.) [H.S.Vesikaları]

(Hiçbir bid’at ehli Sırattan geçemeyecek, Cehenneme

düşecektir.) [İbni Asakir]

Peygamber efendimizin ümmetinden olan bazı kişiler,

mezardan kalkınca doğruca Cennete giderler. Melekler bunlara

derler ki:

- Hesap gördünüz mü?

- Hayır, biz hesap falan görmedik.

- Sırat köprüsünü geçtiniz mi?

- Hayır, Sırat falan görmedik.

- Cehennemi gördünüz mü?

- Hayır, Cehennemi de görmedik.

- Siz ne amel işlediniz de, böyle hesap görmeden, Sırata

uğramadan doğruca Cennete geldiniz?

- Biz iki hasletimiz sayesinde bu nimete kavuştuk. Allah’tan

utanır, yalnızken de günah işlemezdik. Bir de Allah’ın verdiği az

rızka razı olurduk.

- Bu nimetler sizin hakkınızdır. (İbni Hibban)

İmam-ı Rabbani hazretleri Mektubat kitabında buyuruyor ki:

Cehennem üzerindeki Sırat köprüsünden geçilecek, iyiler geçip

Cennete gidecek, Cehennemlikler, Cehenneme düşecektir. (3/17)

Köprü denilince, bilinen köprüler zannedilmemeli! (Sınıf geçmek

için imtihan köprüsünden geçilir) diyoruz. Hâlbuki imtihanın köprüye

benzer tarafı yoktur. Sırat köprüsü de, bilinen köprülere veya

imtihan köprüsüne hiç benzemez. (S. Ebediyye)

Hadis-i şerifte de bildirildiği gibi, bid’at ehli zaten Sırat

köprüsünden geçemez. Bu kadar vesikayı inkâr eden elbette

Sırattan geçemez. (İnkâr eden, mahrum kalır) sözü meşhurdur.

Sorulacak sualler

Sual: Sırat köprüsünde sorulacak sualler nelerdir?

CEVAP

Sırat köprüsü üzerinde yedi yerde, yedi şeyden sual edilecektir.

Önce imandan sorulacaktır. İmanı doğru ise birinci duraktan

geçecek, doğru değilse Cehenneme düşecektir.

2. durakta namazdan sorulacaktır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu

ki:

(Namaz, Allahü teâlânın hoşnut olduğu bütün amellerin en

faziletlisidir. Kabirde ışık, Sırat köprüsünü yıldırım gibi

geçiricidir.) [M.Cenne]

(Kıyamette ilk önce namazdan sorulacaktır. Namazı düzgün

olanın, diğer amelleri kabul edilir. Namazı düzgün olmayanın,

hiçbir ameli kabul edilmez.) [Taberani]

[Onun için her Müslüman mutlaka namazı kılmalıdır! Namaz

dinin direğidir. Direksiz bina olmaz. Namaza önem vermeyenlerin

kâfir olacağını bildiren birçok hadis-i şerif vardır.]

3. durakta zekâttan,

4. durakta oruçtan,

5. durakta hacdan,

6. durakta kul hakkından, ana-baba hakkından, akrabayı

gözetip gözetmediğinden,

7. durakta gusledip etmediğinden sorulacaktır.

Hangisinde kusuru varsa, o nispette Cehennemde yanacak,

kusuru olmadığı yerden kolayca geçecektir. Hadis-i şeriflerde

buyuruldu ki:

(İnsanlar Cehennem üzerindeki köprüden geçerler.

Köprüde dikenli demirler, çengeller ve kancalar vardır. İnsanları

sağdan soldan yakalar. Köprüdeki melekler, "Allah’ım selamet

ver" diye dua ederler. Halkın bir kısmı köprüyü şimşek gibi, bir

kısmı rüzgâr gibi, bir kısmı koşan at gibi, bir kısmı koşarak, bir

kısmı yürüyerek, bir kısmı emekleyerek ve bir kısmı da

sürünerek geçer. Asıl Cehennemliklere gelince, bunlar ne ölür,

ne de yeni bir hayata kavuşur. Günahkârlar, günahı nispetinde

Cehennemde yandıktan sonra onlara şefaat edilmeye izin

verilir.) [Buhari]

(Sırat kıldan ince, kılıçtan keskindir. Melekler, müminleri

kurtarmaya çalışır. Cebrail aleyhisselam beni belimden tutar.

Ben de, "Ya Rabbi ümmetime selamet ver, onları kurtar" diye

dua ederim. O gün ayağı sürçüp düşen çok olur.) [Beyheki]

(Servetiyle Allahü teâlâya itaat eden ve malının hakkını

ödeyen kimse, Kıyamette Sırata gelince, malı "Haydi geç,

çünkü sen, bende olan Allah’ın hakkını ödedin" der. Daha

sonra malındaki Allah hakkını ödemeyen kimse gelir, malı,

"Neden bende olan Allah hakkını ödemedin?" der. O da "Yazık

bana, ne yaptım?" diye söylenir.) [Beyheki]

(Cennete girene kadar, Sıratta göz kırpması kadar

bekletilmemeyi isteyen Allah’ın dini hakkında kendi görüşüyle

hiçbir söz söylemesin!) [Kurtubi]

Sıratı geçen müminler iki pınarla karşılaşırlar. Bu pınarın

birisinde yıkanır, diğerinden de içerler. Böylece maddi ve manevi

temizliğe kavuştuktan sonra Cennetin kapısına gelirler. Melekler,

Zümer suresinde bildirildiği gibi, (Sizlere selam olsun, hoş

geldiniz. Ebedi olarak buraya girin!) derler. Sonra Cennet

elbiseleri giydirilir. Hepsi Cennete girer.

Cennet ve Cehennem ebedidir

Sual: Cennet ve Cehennem sonsuz değil midir?

CEVAP

Cehennemin ve Cennetin sonsuz olduğuna dair birçok âyet-i

kerime vardır. Mesela Bekara 25, A.İmran 116, Maide 85, Enam

128, Tevbe 68, Hud 107.

Âyet-i kerimede Cehennem için de, Cennet için de (Hüm fiha

halidun = Onlar orada ebedi kalırlar) buyuruluyor. (Bekara 81, 82)

Ebedilik sıfatı

Sual: Kur’an-ı kerimde, kâfirlerin Cehennemde, müminlerin

Cennette, ebedi kalacağı bildiriliyor. Böyle olunca, Allahü teâlâdan

başka şeyler için de, ebedilik sıfatı kullanılmış olmaz mı?

CEVAP

Bunların var olmaları, varlıkta durmaları, kendilerinden olmadığı

gibi, ebedi olmaları da, kendilerinden değildir. Bunları, ebedi yapan,

Allahü teâlâdır. Allahü teâlâ, “Ol!” derse, var olur, “Yok ol!” derse,

yok olur. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:

Mahlûkların yok olacaklarına inanmak, yoktan var edildiklerine

inanmak gibi, imanın şartıdır. (Arş, Kürsi, Levh, Kalem, Cennet,

Cehennem ve Ruh denilen mahlûklar yok olmayacak, sonsuz

var olacaklardır) ifadesi, bunlar yok olamaz demek değildir. Allahü

teâlâ, var etmiş olduğu şeylerden, dilediklerini, tekrar yok edecek,

dilediklerini de, yalnız kendi bileceği fayda ve sebeplerden dolayı,

hiç yok etmeyecek, bunlar ebedi, yani sonsuz var olacaklardır

demektir. Allahü teâlâ, dilediğini yapar ve istediğini emreder. Demek

ki, âlem yani her şey, Allahü teâlânın dilemesi ve kudreti ile vardır.

Var olmaları için ve varlıkta kalmaları için, Allahü teâlâya muhtaçtır;

çünkü baki olmak demek, varlığın her an devam etmesi demektir.

Başka bir şey olmak demek değildir. Hem var olmak, hem de

varlıkta kalabilmek, Allahü teâlânın iradesi, dilemesi ile olur. (3/57)

Cennet de, Cehennem de dolacaktır

Sual: (Cennette boş yer kalınca, doldurmak için yeni insanlar

yaratılacaktır) diyenler olduğu gibi, (Cehennemdeki bütün insanlar

çıkacak, böylece Cennet dolacak, Cehennemde kimse

kalmayacaktır) diyenler de var. Hangisi doğrudur?

CEVAP

İkisi de doğru değildir. Allahü teâlâ, Cenneti de, Cehennemi de

dolduracaktır. Müminler, Cennette ebedi kalacak ve sayıları hiç

eksilmeyecektir. Kâfirler de, Cehennem de sonsuz kalacak ve

sayıları eksilmeyecektir. Cehennemden sadece, günahkâr

müminler, cezalarını çektikten sonra çıkıp Cennette girecek ve

orada sonsuz kalacaklardır.

Ebedi olan Cennet ve Cehennemin dolacağını bildiren bir hadisi

şerif meali şöyledir:

(Cennet, “Bana güçsüzler ve yoksullar girecektir” diye bazı

deliller bildirdi. Cehennem de, “Bana da, cebbarlar ve kibirliler

girecektir” dedi. Allahü teâlâ da buyurdu ki: “Ey Cehennem,

sen benim azabımsın; dilediğim kimseleri [kâfirleri] seninle

cezalandırırım. Ey Cennet, sen de benim rahmetimsin;

dilediğim kimselere [müminlere] seninle rahmet ederim. İkinizi

de dolduracağım.”) [Müslim]

Allah’ın merhameti

Sual: (Sonsuz merhamet sahibi Allah, kendi yarattığı

kullarını, kâfir de olsa, sonsuz cehennemde yakmaz) deniyor. Bu

doğru mudur? Kâfirler, Cehennemde sonsuz kalmayacak mı?

CEVAP

Kâfirler Cehennemde sonsuz kalacaktır. Söyledikleri çok

yanlıştır. Allahü teâlâ elbette sonsuz merhamet sahibidir; fakat

kimlere, nasıl merhamet edeceğini de kendisi bildirmiştir. İki âyet-i

kerime meali şöyledir:

(O gün merhametim yalnız, benden korkarak kâfir olmaktan

ve günah işlemekten kaçınanlara, zekâtını verenlere, Kur’an-ı

kerime ve ümmi nebi olan Resule inananlara mahsustur.) [Araf

156, 157]

(İnkârcıları, zalimleri Allah asla affetmez, onları içinde ebedi

kalacakları Cehennem yoluna iletir. Bu da Allah'a kolaydır.)

[Nisa 168, 169]

Allahü teâlâ merhamet sahibi olduğu gibi, aynı zamanda intikam

alıcı ve ganidir. İstediğini yapmakta hiç kimseden çekinmez. (Rıyadun-

nasıhin)

Cehennem ebedi değil mi?

Sual: (Nebe suresi 23. âyetinde, sonsuz olarak değil, asırlar

boyunca cehennemde kalınacağı bildiriliyor. Dolayısıyla, kâfirler de

cehennemde ebedi kalmayacaktır) diyorlar. Bu doğru olabilir mi?

CEVAP

Hayır, doğru değildir. Bahsedilen âyet-i kerimenin meali

şöyledir:

(Onlar orada ahkâb [hukublar, devirler] boyunca

kalacaklardır.) [Nebe 23]

Ahkâb, hukub kelimesinin çoğuludur. Hukub, birçok seneleri

ihtiva eden bir devir demektir. İmam-ı Kurtubi hazretleri tefsirinde

buyuruyor ki:

Devirler boyunca orada kalacaklar demek, devirler devam ettiği

sürece cehennemde kalacaklar demektir. Bu devirlerin ardı arkası

kesilmeyecektir. Her bir devir geçtikçe bir başkası gelecektir.

Sonsuza kadar, ardı ardınca günler gelecek demektir. Eğer beş ya

da on ahkâb denilseydi ya da buna benzer bir ifade kullanılmış

olsaydı, o zaman belirli bir zamana delalet ederdi. Ahkâbın söz

konusu ediliş sebebi, hukubun onlar nazarında en uzun süreyi

kapsadığından dolayıdır. Böylelikle onların anlayışlarının

benimsediği ve bildikleri şekilde onlara hitap etmiş olmaktadır.

Burada bu ifade, ebedilik için kullanılmıştır. Yani onlar orada

ebediyen, sonsuz olarak kalacaklardır. Ahkâb ifadesi kalblere daha

bir dehşet verir ve ebediliğe daha açık bir delil teşkil eder. Anlamlar

birbirine yakın olduğu için ahkâb ifadesi kullanılmıştır. (Câmi’ul

ahkâm)

Beydâvî, Celâleyn, Medârik tefsirlerinde de, (Sonsuz devirler

boyunca içinde kalacaklar) buyuruluyor. Bu husus şu mealdeki âyeti

kerimelerde, daha açıkça bildirilmiştir:

(Kötülükleri [günahları, küfürleri] kendilerini çepeçevre

kuşatanlar Cehennemliktir, orada ebedi kalırlar.) [Bekara 81]

(Şüphesiz, kâfirlere Cehennem azabı ebedidir, sonsuzdur.)

[Zuhruf 74]

Cennet ve Cehennem şimdi vardır

Sual: Bir tek Cehennem mi var yoksa birkaç tane mi? Şimdi

bunlar mevcut mu?

CEVAP

Cehennem yedi tabakadır, kâfirler durumuna göre tabakaların

birinde azap görecektir.

Feraid-ül fevaid kitabında buyuruluyor ki:

Cehennem yedi tabakadır. Birbirinin altındadırlar. Her tabakanın

ateşi, üstündekinden daha şiddetlidir. Günahı affedilmemiş olan

müminler; birinci tabakada günahları miktarı yanıp, sonra

Cehennemden çıkarılarak Cennete götürüleceklerdir.

Diğer altı tabakada çeşitli kâfirler sonsuz yanacaklardır.

Cennet ve Cehennem şimdi mevcuttur. Bazı âlimlere göre,

Cehennemin nerede olduğu kesin bilinmemektedir. Bazılarına göre,

yedi kat yerin altındadır. Arz küresi, güneş ve bütün yıldızlar birinci

sema [gök] içinde olduklarına göre, yeryüzünün neresinde olursak

olalım, yedi kat yerin altında sema vardır. Cehennemin yedi kat

semadan birisinde bulunduğu anlaşılmaktadır.

Her Müslüman bilir ki…

Sual: Bugün Cennet ve Cehennem var mıdır?

CEVAP

Her Müslüman bilir ki, ilk insan ve bütün insanların babası olan

Hazret-i Âdem, yıllarca Cennette yaşadı. Yasak ağaçtan yiyince,

dünyaya indirildi. Bu hususta Kur'an-ı kerimde birçok âyet-i kerime

vardır. Mesela Bekara suresinin 35 ve 36, Araf suresinin 17. âyet-i

kerimesinden 27. âyet-i kerimesine kadar. Taha suresinin 117-119.

âyet-i kerimeleri bu hususlardan bahsetmektedir. Kur'an-ı kerimde

ayrıca müminler için Cennetin, kâfirler için de Cehennemin hazır

vaziyette beklediği bildiriliyor:

(Takva sahipleri için hazırlanmış olup genişliği gökler ve

yer kadar olan Cennete koşun.) [Al-i İmran 133]

(Kâfirler için hazırlanmış olan Cehennem ateşinden

sakının!) [Al-i İmran 131]

Peygamber efendimiz de, Miraca gidince, Cennet ve

Cehennemi de gezdi. Gördüğü şeyleri anlattı. Bunlardan birkaçı

şöyle:

(Cennete girdim. İnciden kubbeler gördüm.) [Müslim]

(Miraca çıktığım zaman Cennetin kapısı üzerinde

"Sadakanın sevabı on, ödünç vereninki ise on sekiz mislidir"

yazılı olduğunu gördüm.) [İbni Mace]

(Miracda Cehenneme baktım. Kokmuş leşler yiyenler

gördüm. Bunların kim olduğunu sordum. Cebrail aleyhisselam,

"Bunlar, gıybet etmek suretiyle insanların etlerini yiyenlerdir"

dedi.) [İ. Ahmed]

Cennet nerede?

Sual: Cennetin bildiğimiz gezegenlerden birinde olacağı

mümkün müdür?

CEVAP

Bugün bildiğimiz bütün yıldızlar ve gezegenler birinci kat

semadadır. Semalar ise yedi kattır. Diğer katların ise bilinen bu

semadan çok büyük olduğu bildirilmiştir. Cennet hakkında Kur'an-ı

kerimde ve hadis-i şeriflerde bilgi vardır. Cennetin genişliğinin yer ile

göğün genişliği kadar olduğu Kur'an-ı kerimde bildirilmiştir. (Hadid

21)

Bu durumda Cennetin gezegenlerde olması mümkün değildir.

Cennet daha yukarı semalardadır. (Deylemi)

Sekiz Cennet

Sual: Sekiz Cennetin isimleri nelerdir?

CEVAP

1- Dâr-i celal,

2- Dâr-i karar,

3- Dâr-i selam,

4- Huld,

5- Meva,

6- Adn,

7- Firdevs,

8- Naim.

Kimler Cennete girer?

Sual: Genel olarak kimler Cennetlik, kimler Cehennemliktir?

CEVAP

Allahü teâlâya inanan, Onun emir ve yasaklarına riayet eden,

hepsini beğenen kimse yani Müslüman olarak ölen Cennete gider.

Bunun tersi olan da Cehenneme gider. Genelde iyi huylular

Cennete, kötü huylular Cehenneme gider. Bir hadis-i şerif meali

şöyledir:

(Cennete gidecek olanları haber veriyorum, dikkatli

dinleyin. Zayıftır, mazlumdur, güçleri yetmez. Bir şey için yemin

ederlerse, Allahü teâlâ, bu Müslümanların yeminlerini,

muhakkak yerine getirir. Cehenneme gidecek olanları da

bildiriyorum: Sertlik gösterirler ve kendilerini üstün görürler.)

[Tirmizi, Ebu Davud]

Cennet mi, Cehennem mi daha kolay?

Sual: Cennete gitmek mi, yoksa Cehenneme gitmek mi daha

kolaydır?

CEVAP

İkisi de kolaydır. Doğru inanan, Müslüman olarak ölen Cennete,

inanmayan, kâfir olarak ölen Cehenneme gider.

Nefsine uyanın Cehenneme gitmesi çok kolay, Cennete gitmesi

ise çok zordur. Cehenneme gitmek için hiçbir yasağa riayete ihtiyaç

yoktur; ama Cennete gitmek için birçok kurallar vardır. Önce doğru

iman, sonra haramlardan kaçmak ve ibadetleri yapmak... İki hadis-i

şerif meali:

(Cehennem nefse hoş gelen, Cennet ise nefsin hoşuna

gitmeyen şeylerle kuşatılmıştır.) [Buhari]

(Cenneti isteyen de, Cehennemden korkan da uyumaz.

Cennet zorluklarla kuşatılmıştır, dünya ise lezzet ve şehvetlere

bürünmüştür. Onun lezzet ve şehvetleri sizi Cennetten

alıkoymasın.) [Ramuz]

Cennete girecek hayvanlar

Sual: İstisna olarak cennete girecek hayvanlar hangileridir?

CEVAP

Cennete girecek olan hayvanlar:

1- Salih aleyhisselamın devesi,

2- İbrahim aleyhisselamın danası,

3- İsmail aleyhisselamın koçu,

4- Musa aleyhisselamın sığırı,

5- Yunus aleyhisselamın Yunus ismi verilen balığı,

6- Üzeyr aleyhisselamın merkebi,

7- Süleyman aleyhisselamın karıncası,

8- Belkıs’a gönderilen hüdhüd,

9- Eshab-ı Kehf’in Kıtmir isimli köpeği,

10- Muhammed aleyhisselamın devesi.

Bu hayvanların, Cennete koç şeklinde gireceği bildirilmiştir.

(Mişkatül-Envar, Şir'at-ül-islam şerhi)

Deli Cennete gider mi?

Sual: Deli, ahirette nereye gider? Doğuştan deli ise veya

sonradan delirmişse ne olur?

CEVAP

Allahü teâlâ, iman ve ibadette kullarından gücü yetmediği

şeyleri istememiştir. Bunun için, Müslüman iken deli olan, uykuda

iken ölen kimse, bu halinde imanlı olduğunu tasdik etmiyorsa da,

Müslümanlığı devam etmektedir. Kâfir iken deliren de küfrünü ilan

etmiyorsa da, önceki küfür hâli devam etmektedir.

Doğuştan deli olan Müslüman evladı Cennete gider. Kâfir

çocukları için yedi tane farklı kavil vardır. O kavillerden birisi onlar

da Cennete gidecektir. O kavillerin birine göre de, hesaptan sonra

toprak olacaktır.

Son sözün önemi

Sual: (Son sözü La ilahe illallah olan cennete girer) hadis-i

şerifinden murat nedir? Bir mümin aniden ölse, Allah diyemese

cehenneme mi gider?

CEVAP

Son sözün kelime-i tevhid olması şart değildir. İmanlı ölen

herkes er geç cennete girecektir. (Son sözü La ilahe illallah olan

cennete girer) hadis-i şerifinden murat; cehenneme uğramadan

cennete gireceğinin müjdesidir. Yoksa her Müslüman, velev ki fâsık

olsun, günahlarının cezasını çektikten sonra da cennete girecektir.

(İbni Abidin)

Demek ki son sözü kelime-i tevhid olmak ayrı bir müjdedir.

Cennete giremez

Sual: Fıkıh kitaplarında, cemaatle namaz kılmanın önemi

anlatılırken, (Cemaati özürsüz terk eden, Cennet’in kokusunu

duyamaz) deniyor. Kokusunu duyamaz ne demek? Yani cemaat

sünnetini terk eden kâfir olmayacağına göre, Cennete gider de,

Cennetteki kokuları mı duyamaz?

CEVAP

(Cennetin kokusunu duymaz) demek, Cennete hiç girmez,

kokusu duyulacak yerlerden bile geçemez demektir. Yani cemaati

kasten terk eden, önem vermeyen kâfir olur. Sadece cemaat

sünnetini değil diğer sünnetleri de, yapmayan değil, onlara önem

vermeyen kâfir olur. Yapmayan sevabından mahrum kalır. Ama

(Sünnetin ne önemi var) derse, sünnete kıymet vermemiş olur. Bu

da küfürdür. Bir özürle veya tembellikle cemaate gitmeyen kâfir

olmaz.

Cennetin anahtarı

Sual: Cennetin anahtarı nedir?

CEVAP

Cennetin anahtarları çoktur. Birinci anahtarı iman ve namazdır.

Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:

(Dua rahmetin anahtarı, abdest namazın anahtarı, namaz da

Cennetin anahtarıdır.) [Deylemî]

(Cennetin anahtarı namazdır.) [Deylemi, Darimi]

(La ilahe illallah, Cennetin anahtarıdır.) [İ. Ahmed]

(Kılıç, Cennetin anahtarıdır.) [İ. Asakir]

(Cennetin anahtarı “Lâ ilâhe illallahü vahdehü lâ şerike-leh”

demektir.)

(Her şeyin bir anahtarı vardır, Cennetin anahtarı da fakirleri

sevmektir.) [İbni Lâl, İ. Süyûti]

Sekiz Cennetin sekiz kapısı ve sekiz de anahtarı vardır.

Birincisi, beş vakit namaz kılan müminlerin imanıdır. İkincisi,

Besmele-i şerifedir. Altısı da, Fatiha-i şerifenin içindedir. (İslam

Ahlakı)

Fatiha suresinde zaten altı âyet-i kerime var. Her namazda

Fatiha-i şerife okuyoruz. Müslüman namaza durunca, Cennetin

sekiz kapısı açılır. Namazda her rekâtta Besmele okunur. Besmele

de anahtardır. Diğer altısı da Fatiha-i şerifede gizlidir. Her namazda

ve her rekâtta Fatiha-i şerife var. İşte Müslüman namaza durduğu

zaman, sekiz Cennetin sekiz kapısı açılır. Namaz kılmadan Cennete

gireceğini düşünmek, akıl kârı değildir.

Cennetin bedeli

Sual: Deylemi’de bildirilen, (Cennetin bedeli Lâ ilâhe illallah,

nimetin bedeli de Elhamdülillah’tır) hadisine göre, bir

gayrimüslim, lâ ilâhe illallah dese, Cennetin bedelini ödeyip, onu

satın almış olmaz mı?

CEVAP

Kur’an-ı kerimin bazı âyetleri, diğerlerini açıkladığı gibi, hadis-i

şeriflerin bir kısmı da diğerlerini açıklar. (Şartsız bildirilen haberler,

şartlı olarak anlaşılır) ifadesi, dinimizde bir kuraldır. Müslüman

olmayan kimse, kesinlikle Cennete giremez. Bir gayrimüslim, lâ

ilâhe illallah dese de Cennete giremez. İmanın altı şartına inanma

mecburiyeti vardır. İnanmak da yetmez, ayrıca beğenerek söylemek

gerekir. Dille söylemek de yetmez, kalble tasdik etmek de şarttır.

İhlas da şarttır, (Ancak ihlâsla, lâ ilâhe illallah diyen Cennete

girer) hadis-i şerifi ihlâssız söylemenin değersiz olduğunu

gösteriyor. Peki, ihlâs nedir? Bunu da Peygamber efendimiz

açıklıyor, (İhlâs, haramlardan sizi menetmesidir) buyuruyor.

(Bezzar, Hatib)

İmanın alameti, farzları yapıp haramlardan sakınmaktır.

Haramlardan sakınılmıyorsa, ihlâs yok demektir. Sadece ihlâs

yetmiyor, kalble tasdik de gerekiyor. Bir hadis-i şerif meali:

(Kalble tasdik edip, ihlâsla kelime-i şehadeti söyleyen

Cennete girer.) [Taberani]

Bir de bunları beğenmek şartı vardır. Bir hadis-i şerif meali

şöyledir:

(İnanarak, beğenerek ihlâsla Lâ ilâhe illallah diyene Cennet

vardır.) [İbni Hibban]

Kalble tasdik, ihlâs, haramlardan kaçmak ve beğenmek de

yetmez. Bir hadis-i şerif meali:

(İhlâsla, “Rabbimin Allah, dinimin İslam ve Peygamberimin

Muhammed aleyhisselam olduğuna razıyım” diyen Cennete

girer.) [İ. Ahmed]

Demek ki gayrimüslim, diğer bütün dinleri bâtıl, İslamiyet’i de

tek hak din olarak kabul etmezse, Muhammed aleyhisselamı kendi

peygamberi olarak kabul etmezse, Cennete giremez. Ayrıca,

Amentü’de bildirilen imanın altı esasına da inanmak şarttır. Biri

noksan olursa, iman olmaz.

(Nimetin bedeli Elhamdülillah) emrine uyarak, sadece

Elhamdülillah demekle nimetin bedelini vermiş olur muyuz? Bir

kimsenin eline bir miktar para geçse, onunla şarap alıp içse,

(Elhamdülillah, elime para geçti, şarabımı alabildim) dese, nimetin

şükrünü eda etmiş olamaz. O nimeti, dinimizin yasaklamadığı yerde,

hattâ dinimizin emrettiği yerlerde kullanırsa, ancak o zaman

şükretmiş olur.

Cenneti istemek ve Allah rızası

Sual: Okuduğum muteber eserlerde, (Cenneti istemem; Allah’ı

görmek isterim) demenin caiz olmadığı bildiriliyor. Yunus Emre ve

daha başka evliyanın böyle sözler söylediği görülüyor. Bunların

izahı nasıldır?

CEVAP

Allahü teâlâ, Cenneti beğenmekte ve onu övmektedir. Bir

kimsenin, övülen, beğenilen Cenneti, beğenmemesi, istememesi,

Allahü teâlânın beğendiğini beğenmemek, Onun isteyin dediği şeyi

istememek olur. Bu bakımdan Cenneti istememek caiz değildir.

Yunus Emre gibi Hak âşıklarının, vahdet-i vücuda mensup

evliyanın sözleri ancak teville anlaşılır. Yunus Emre hazretleri diyor

ki:

Cennet Cennet dedikleri,

Birkaç köşkle, birkaç huri

İsteyene ver sen anı.

Bana seni gerek seni.

Böyle sözleri bir veli söylerse, o zaman tevil edilir. Yunus Emre

bu sözleriyle, (Ben yalnız Cennete gitmek niyetiyle değil, sırf senin

rızan için ibadet ediyorum) demek istiyor. Zaten her müminin de,

Allah rızası için ibadet etmesi gerekir. Sadık kul, Cenab-ı Hakka hep

(Senin rızan, senin rızan) der. Bunun için aşık Yunus da (Bana seni

gerek seni) diyor. Hallac-ı Mansurun (Enel Hak) demesi de böyle

tevil edilir. Bu sözüyle (Ben yokum, Allah vardır) demek istiyor.

Tasavvuf sarhoşluğu

Vecd ve hal sahipleri, tasavvuf sarhoşluğu ile şuurlarını

kaybettikleri zaman, sözlerinde ve işlerinde mazur olurlar. Tasavvuf

sarhoşlarının dine uymayan sözlerine ve işlerine, başkalarının

uymaları caiz değildir. Kendileri günaha girmezlerse de, bunlara

uyanlar günaha girer. (Merec-ül-bahreyn)

İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:

Allahü teâlâyı istemek ve sevmek, ahireti istemek ve sevmektir.

Çünkü Allahü teâlâya kavuşmak, ahirette vâd edilmiştir ve Allahü

teâlânın kulundan rızası, ahirette belli olacaktır. Hak teâlâ, ahireti

sever. Beğenilenden yüz çevirmek, sekrdir. Allahü teâlânın davet

etmesine ve beğenmesine karşı gelmektir. Yunus suresinin 25.

âyetinde (Allahü teâlâ, Dar-üs-selama [Cennete] çağırıyor)

buyurmaktadır. Allahü teâlâ, ahirete çağırmaktadır. Ahiretten yüz

çevirmek, Hak teâlâya karşı gelmek olur. Onun beğendiği şeyi

ortadan kaldırmaya uğraşmak olur. (1/302)

Büyükler, Cenneti, Allahü teâlânın razı olduğu yer olduğundan

ve Cenneti isteyenleri sevdiği için, isterler. Cehennemden

sakınmaları da, Allahü teâlânın gazap ettiği yer olduğu içindir.

Yoksa Cenneti istemeleri, nefislerine tatlı geldiği için değildir.

Cehennemden kaçınmaları, orada azap ve sıkıntı olduğu için

değildir. Çünkü bu büyükler, sevgilinin yaptığı her şeyi güzel görür.

Bunları kendilerinin, matlubu, maksadı bilirler.

Yunus Emre aynı şiirinde diyor ki:

Aşkın ile yanıyorum, bana seni gerek seni

Adını hep anıyorum, bana seni gerek seni

Ne varlığa sevinirim, ne yokluğa yerinirim

Aşkın ile avunurum bana seni gerek seni.

Aşkın aşığı öldürür, aşk denizine daldırır

Arananı buldurur, bana seni gerek seni

Aşkın şarabından içem, Mecnun olup dağa düşem

Sensin benim hep endişem, bana seni gerek seni.

Âşıklara Mevla gerek, Mecnunlara Leyla gerek

Sofulara Cennet gerek, bana seni gerek seni

Eğer beni öldürseler, külüm göğe savursalar

Toprağım yine çağıra bana seni gerek seni.

Yunus Emre benim adım, gün geçtikçe artar odum

İki cihanda maksudum bana seni gerek seni.

Cenneti istemek

Sual: Herkes gibi Cennet sevdası, Cehennem korkusu

yüzünden ibadet ediyor ve haramdan sakınıyoruz. Sanki burada

Allah’ın rızası ikinci planda kalıyor gibi görünüyor. Allah kullarım size

Cennet Cehennem yok, sadece benim rızam için ibadet edin dese,

bana öyle geliyor ki, kimse ibadet etmez. Şu halde, Cennet sevdası

ve Cehennem korkusundan dolayı yapılan ibadet kabul olur mu?

CEVAP

Bu fikir yanlıştır. Hiçbir Müslüman Cennet Cehennem için ibadet

etmez. Allah için eder, O emrettiği için eder. Onun rızasına

kavuşmak için eder. Onun sevdiklerini sever, Onun sevmediklerini

sevmez. Mesela Müslümanları sever, kâfirleri sevmez.

Cenneti istemek Allah rızasına aykırı değildir. Allah’ı seven,

Onunla buluşmayı ister. Buluşma yeri Cennettir. Cenneti isteyen,

aslında Allahü teâlâ ile buluşmayı, Ona kavuşmayı istemektedir.

Bizde gazete dağıtıcısı olarak çalışan bir gençle konuşuyorduk.

Genç dedi ki:

- Eskiden Allah rızası için hizmet ediyordum, şimdi ise ne

kadar çok gazete satarsam o kadar para alırım diyorum ve

ihlâsım kalmadı, Allah rızası ikinci plana düştü, hatta hiç Allah

rızası kalmadı, sadece parayı düşünüyorum.

- O zaman sana bol paralı bir iş var. Falanca gazeteden bize

telefon ettiler, eleman arıyorlarmış. Şu kadar para veririz dediler. Ne

dersin?

- Açlıktan ölsem manevi değerlerime saldıran o gazeteye

gitmem.

- Hani sende ihlâs yoktu? Gördün mü sen para için değil Allah

rızası için çalışıyorsun.

Cennet istenmez mi?

Sual: Ben yalnız Allah rızası için ibadet ediyorum. Cenneti

istemek ve Cehennemden korkmak hatırıma gelmiyor. Yani (Yâ

Rabbi, Cennetini ver, Cehenneminden koru) demiyorum. Bu uygun

mu?

CEVAP

Uygun değildir, çünkü İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:

Allahü teâlâya, korkuyla ve nimetlerine kavuşmak için ibadet

eden evliya zatların korkuları ve arzuları, kendi nefsleri için değildir.

Bunlar, Allahü teâlânın rızasına, sevgisine kavuşmak için ve Onun

gazabından, gücenmesinden korktukları için ibadet ederler. Bunlar

Cenneti de isterler, çünkü Cennet, Allahü teâlânın rızasının,

sevgisinin bulunduğu yerdir. Yoksa Cenneti istemeleri, nefslerinin

zevkleri için değildir. Bunlar Cehennemden de korkar.

Cehennemden korunmak için dua ederler, çünkü Cehennem, Allahü

teâlânın gazabının bulunduğu yerdir. Yoksa Cehennemden

korkmaları, nefslerini azaptan kurtarmak için değildir, çünkü bu

büyükler, nefslerine köle olmaktan kurtulmuşlardır. Allahü teâlâ için

halis kul olmuşlardır.

Evliya zatlar Cenneti isteyip, Cehennemden korkunca, bizim de

elbette Cenneti isteyip, Cehennemden korkmamız gerekir. Birkaç

hadis-i şerif meali şöyledir:

(Namazı bitiren kimse, hiç konuşmadan “Allahümme ecirnî

min-en-nâr ve edhılnil Cennete” demezse melekler, “Yazık şuna,

Cehennemden korunmasını istemekten âciz kaldı”, Cennet de,

“Yazık şuna Cenneti istemekten âciz oldu” der.) [Taberani]

(Kim Allah’tan üç kere Cenneti isterse, Cennet, “Yâ Rabbi

bunu Cennete sok” diye dua eder. Kim de Cehennemden üç

defa azatlık isterse, Cehennem de, “Allahım onu ateşten

uzaklaştır” der.) [Nesai]

(Allah’ım, senden Cenneti ve ona yaklaştıracak her türlü

söz ve işi diliyor, Cehennemden ve ona yaklaştıracak her türlü

söz ve davranıştan sana sığınıyorum.) [İbni Mace]

(Allah’ım, mağfiretini, her günahtan korunmuş olmayı, her

iyiliği kazanmayı, Cenneti elde edip Cehennemden kurtulmayı

bize nasip et!) [Hâkim]

(Allah’ım, her günahtan selâmeti, her iyiliği kazanmayı,

Cennete girmeyi ve Cehennemden kurtulmayı nasip et!) [Hâkim]

Demek ki, Cenneti istemek ve Cehennemden korunmak için

dua etmek dinimizin emridir.

Cenneti istememek

Sual: (Milletin refahı için Cenneti feda ederim. Millet

perişanken, Cennet bana zindan olur. Ben bu hâlde Cenneti

istemem, Cehennemde yanmaya razıyım. Yansam da gönlüm neşe

saçar) demek uygun mudur?

CEVAP

Bu, dine aykırı ve cahilce bir sözdür. Çünkü (Millet için Cenneti

feda ederim) demek, onların kurtulması için (Günah işlerim)

demektir. Hâlbuki günahtan kaçmak, ibadet yapmaktan, Emr-i

maruf yapmaktan önce gelir. Bir gayrimüslim kız, (Benimle dans

edersen Müslüman olurum) dese, kâfir Müslüman olsun diye,

kendimizi feda ederek onunla dans edemeyiz. Günah işleyerek

Allah’ın rızasına kavuşulmaz.

En önemlisi de, Allahü teâlâ, Cenneti beğenmekte ve onu

övmektedir. Tasavvuf sarhoşluğu müstesna, bir kimsenin, övülen,

Cenneti, beğenmemesi, istememesi; Allahü teâlânın beğendiğini

beğenmemek, Onun (İsteyin!) dediği kıymetli şeyi istememek olur.

Bu bakımdan Cenneti istememek, Cehennemi tercih etmek, Allah’ın

rızasını değil, gazabını istemek olur. Bu ise, aklı başında olan bir

Müslümanın söyleyeceği söz değildir. İmam-ı Rabbani hazretleri

buyuruyor ki:

Allahü teâlâya, korkuyla ve nimetlerine kavuşmak için ibadet

eden evliya zatların korkuları ve arzuları, kendi nefisleri için değildir.

Bunlar, Allahü teâlânın rızasına, sevgisine kavuşmak için ve Onun

gazabından, gücenmesinden korktukları için ibadet ederler. Bunlar

Cenneti isterler, çünkü Cennet, Allahü teâlânın rızasının, sevgisinin

bulunduğu yerdir. Yoksa Cenneti istemeleri, nefislerinin zevkleri için

değildir. Bunlar Cehennemden de korkar. Cehennemden korunmak

için dua ederler, bilirler ki, Cehennem, Allahü teâlânın gazabının

bulunduğu yerdir. Yoksa Cehennemden korkmaları, nefislerini

azaptan kurtarmak için değildir, çünkü bu büyükler, nefislerine köle

olmaktan kurtulmuşlar, Allahü teâlâ için hâlis kul olmuşlardır. (1/24)

Allahü teâlânın rızasına kavuşmak için, evliya zatlar, Cenneti

isteyip, Cehennemden korkunca, bizim farklı bir şey söylememiz

nasıl uygun olur?

Cennet nimetleri hayal edilemez

Sual: Bal yiyen baldan bıkar, Cennet ne kadar güzel olsa da,

insan bu nimetlerden bıkmaz mı? Monoton hayat insanı sıkmaz mı?

CEVAP

Bu çok yanlış bir düşüncedir. Bu, Allahü teâlânın sonsuz

kudretinden şüphe etmek olur. Hâşâ Onu âciz sanmak olur.

Cennette monoton hayat yoktur. Dinimiz, iki günü aynı olanın

ziyanda olduğunu bildirir. Ahirette de her gün nimetler artacak, iki

gün eşit olmayacaktır. Her gün aynı şeylerden farklı ve daha fazla

zevkler alınacaktır. Yine her gün, farklı şeylerle, farklı nimetlerle

karşılaşılacaktır. Allahü teâlânın kudretinden şüphe edilmez. İnsan,

bilmediği şeyleri, bildiği şeylerle mukayese eder. Hâlbuki bilinmeyen

şey, bilinen şeye kıyas edilmez. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:

(Dünya, mümine zindan gibidir.) [Müslim]

(Dünya, ana rahmine göre Cennet, Cennete göre ise çöplük

gibidir.) [M. Name]

Çöplükle Cennet mukayese edilir mi? Ana rahmindeki bir

çocuğun, nasıl ki, dünyaya gelip, çeşitli olaylarla karşılaşacağını

bilmesi mümkün değilse, Cennete gidecek müminin de, orada

kavuşacağı nimetleri bilmesi mümkün değildir.

Allahü teâlâ, Cennette, cemal sıfatıyla görünecektir. Mümin,

Allahü teâlâyı görünce, cennetteki bütün nimetlerden aldığı

zevklerden daha fazla zevke kavuşacaktır. Bir âyet meali:

(Kıyamet günü ışıl ışıl parlayan yüzler, Rablerine

bakacaklardır.) [Kıyamet 22, 23]

Yunus suresinin, (Güzel amel edenlere, hüsna [Cennet] ve

ziyadesi de vardır) mealindeki 26. âyet-i kerimesindeki ziyade

kelimesini Resulullah efendimiz rüyet [Allahü teâlâyı görmek] olarak

açıklayıp, (Dolunayı gördüğünüz gibi kıyamette Rabbinizi açıkça

görürsünüz) buyurdu. (Buhari)

Bir insanın Rabbimizin kudretiyle yaratılacak nimetleri hayal

etmesi asla mümkün değildir. İki hadis-i şerif meali şöyledir:

(Cennette hiç kimsenin görmediği, işitmediği ve hayal bile

edemediği nimetler vardır.) [Müslim]

(Cennet nimetleriyle, dünyadakiler arasında yalnız isim

benzerliği vardır.) [Beyheki]

Rüya ile dünya hayatı bile mukayese edilmez. Rüyada

gözlerimiz kapalı olduğu halde çok yerleri görürüz. Dilimiz

oynamadığı halde konuşuruz. Yani görmemiz gözle, konuşmamız

dille değildir. İşitmemiz kulakla, yürümemiz ayakla değildir. Rüyada

hükümdar olsak ne çıkar. Az sonra uyanınca, hayal olduğu görülür.

İşte dünya hayatı da, rüya gibidir. Asıl hayat olan ahirette hükümdar

olmak gerekir. Hadis-i şerifte (İnsanlar uykudadır, ölünce

uyanırlar) buyuruldu. Nasıl ki, rüyadaki şeyleri bile dünyadaki

nimetlerle mukayese etmek uygun değilse, dünyadaki şeyler de,

Cennetteki nimetlerle mukayese edilmez.

Allahü teâlânın sonsuz kudretine inananın, Onun bildirdiği her

şeye inanması gerekir. Cenab-ı Hak, Cennette hiçbir sıkıntı, üzüntü,

pişmanlık, bıkkınlık olmayacağını, Cennet ehline istedikleri her

nimetin verileceğini bildiriyor. Cennet nimetleri yanında, dünya

nimetleri, onların gölgesi, resmi gibi bile değildir. Ağacın resmiyle

kendisi nasıl aynı şey değilse, Cennet nimetleri yanında

dünyadakiler de öyledir. Allahü teâlâ, dünyaya mahsus nimetleri,

yoktan yarattığı gibi, ahirette de, hatıra, hayale gelmeyen nimetleri

yoktan yaratacaktır. Allah için güçlük olmaz. Birkaç âyet-i kerime

meali:

(İyilik edenlere, en güzel mükâfat ve daha fazlası vardır.

Yüzlerinde keder ve zilletten bir eser yoktur. İşte bunlar

Cennette devamlı kalacaklardır.) [Yunus 26]

(İman edip salih amel işleyenler, Firdevs Cennetlerinde

sonsuz kalır, oradan hiç ayrılmazlar.) [Kehf 107-108]

(Cennetin neresine bakarsanız bakın, bol nimet ve büyük

saltanat görürsünüz.) [İnsan 20]

(Mümin olarak salih amel işleyeni, sıkıntısız güzel bir hayat

içinde yaşatacağız. Bunları, yaptıklarının en güzeli ile

mükâfatlandıracağız.) [Nahl 97]

(İyi amellerinin mükâfatı olarak, insanları memnun edecek

neler hazırlandığını hiç kimse bilemez.) [Secde 17]

Hadis-i şeriflerde de buyuruldu ki:

(Allahü teâlâ, “Salihlere gözlerin görmediği, kulakların

işitmediği ve insanın hatırına gelmeyen şeyler hazırladım”

buyurdu.) [Buhari]

(Cennete giren ölmez, ebedi yaşar. Hep mutlu olur,

üzülmez, ümitsizliğe düşmez, elbisesi eskimez ve gençliği

gitmez.) [İbni Ebiddünya]

(Cennet ehli, hiç hastalanmaz ve yaşlanmaz; hiç üzülmez

ve hep neşeli olur.) [Müslim]

(Cennet ehlinin aralarında anlaşmazlık olmaz, gönülleri

birdir.) [Buhari]

(Cennetinki hariç, her nimet yok olur. Cehenneminki hariç,

her kaygı biter.) [İbni Lâl]

(Ancak Cennete giren rahata kavuşur.) [İ. Ahmed]

(Cennete giren, “Bir ata bineyim” derse biner, “uçayım” derse,

uçar.) [Tirmizi]

(Hak teâlâ, Cennet ehline “Razı mısınız” buyurur, onlar,

“Elbette razıyız, sayısız nimetler ihsan ettin” derler. Sonra “Daha

iyisini vereyim mi” buyurur. Cennet ehli “Daha üstünü de mi var”

diye sorarlar. “Sizden hep razı olur, size asla gücenmem”

buyurur.) [Buhari]

Cennet nimetleri

Mümin için hazır bekleyen cennet,